Проект победителя XV Республиканского конкурса «Компьютер. Образование. Интернет» (проект прошел процедуру экспертизы и может использоваться в образовательном процессе учреждений дошкольного образования Республики Беларусь)

ИНТЕРАКТИВНЫЙ ПЛАКАТ «СЛАВНЫЕ ИМЕНА БЕЛАРУСИ» (авторы: Черноус О. В., Пуцейко А. М., Бесман Н. А., ГУДО «Узденский ясли-сад № 3»)

свернуть

Зборнік тэхналагічных карт

развернуть

Сборник технологических карт

Сборник технологических карт блюд и изделий для детей раннего и дошкольного возраста

свернуть

Прыкладныя формы актаў спісання

развернуть

Примерные формы актов списания

•Примерные формы актов списания учебных изданий для учреждений дошкольного образования

свернуть

Прыкладная форма анатаванай справаздачы

развернуть

Примерная форма аннотированного учета

•Примерная форма аннотированного учета обеспеченности учебными изданиями в учреждениях дошкольного образования

свернуть

У дапамогу кіраўніцтву

развернуть

1. Дыдактычныя формы метадычнай работы

2. Работа педагагічнага калектыву над адзінай метадычнай тэмай

3. Кркрытэрыі ацэнкі эфектыўнасці метадычнай работы УДА

4. Алгарытм аналізу метадычнай работы УДА

5. Алгарытм аналізу работы па пераемнасці дашкольнай і пачатковай адукацыі

6. Парады адміністрацыі установы для паспяховай работы з педагогамі

7. Анкета вывучэння цяжкасцей педагога УДА па арганізацыі сучаснай якаснай дашкольнай адукацыі

8. Алгарытм састаўлення тэкставай даведкі па выніках кантроля за станам адукацыйнага працэсу ва УДА

9. Прыкладны алгарытм арганізацыі тэматычнага кантроля ва УДА

10. Памятка па аналізу работы з бацькамі ва УДА

11. Пытанні для правядзення гутаркі з педагогам пасля наведвання праведзенага ім занятку ва ўстанове дашкольнай адукацыі

12. Кантроль у дзейнасці кіраўніка УДА

свернуть

У дапамогу педагогам дашкольнай адукацыі

развернуть

ПРИМЕРНЫЙ САМОАНАЛИЗ ЗАНЯТИЯ

1. Соответствие поставленных на занятии задач.

2. Создание условий для проведения занятия.

Подготовка к занятию включала подбор материала и пособий. Успешному решению поставленных задач способствовала предварительная работа на тему… (беседы с детьми, рассматривание картин, чтение стихов, загадывание загадок, наблюдения в природе, за трудом взрослых, игровая деятельность детей). В индивидуальной работе с детьми использовались …. С учётом конкретно решаемых задач на занятии организована пространственная среда, обеспечена рациональность в размещении оборудования и материалов. Обеспечены санитарно-гигиенические требования (проветривание, влажная уборка помещения, освещённость, подбор и расстановка мебели).

3. Соответствие структуры занятия его задачам.

Структура занятия соответствовала его задачам. Как реализовывалась обучающая задача. На протяжении всего занятия использовались различные приёмы, направленные на привлечение внимания детей. Ассоциативное мышление развивалось в игре… Развитию умения устанавливать причинно-следственные связи способствовало использование …. Воспитательная задача решалась….

4. Реализация здоровьесберегающего подхода.

На занятии предусмотрена интеграция различных видов деятельности (каких именно). Благоприятному эмоциональному климату способствовали … Выполнению требований безопасности способствовало…

При организации работы детей за столами были учтены воспитанники с нарушениями зрения, леворукие дети. Обеспечивался контроль за осанкой детей.

5. Реализация индивидуально- дифференцированного подхода к детям (темперамент, характер, способности, пол).

Индивидуально-дифференцированный подход реализован на занятии следующим образом: конкретно как была организована работа (какие приемы использовались) с детьми имеющими холерический темперамент, детьми-флегматиками, детьми-меланхоликами, неуверенными в себе, застенчивыми детьми. Отмечается использование индивидуальных заданий (чему это способствовало), дифференцированых заданий (по какому принципу были подобраны, чему это способствовало).

6. Использование разнообразных форм организации детей на занятии.

На занятии предусмотрены (формы организации детей), каким образом эти формы реализовывались и чему способствовали.

Целесообразное сочетание на занятии индивидуальных и коллективных форм организации деятельности создавали условия не только для обучения, но и для взаимообучения детей.

7. Эффективность используемых методов и приёмов для успешной реализации поставленных задач. На занятии были использованы …. методы, что способствовало….. Для активизации мышления использовались ….

В процессе работы с детьми активно использовались приёмы:…..

8. Реализация личностно- ориентированного подхода. Реализация личностно-ориентированного подхода обеспечивалась в …..

9. Коррекция хода занятия с учётом «обратной связи». На протяжении всего занятия обеспечивалась «обратная связь» с детьми (конкретно как она реализовывалась).

10. Анализ деятельности детей на занятии.

Дана оценка поведению детей на занятии: их интерес, активность, работоспособность, желание помогать друг другу, адекватно оценивать себя.

ОБРАЗЕЦ ПРОВЕДЕНИЯ САМОАНАЛИЗА ЗАНЯТИЯ.

1. Соответствие поставленных на занятии задач.

Задачи определены в соответствии с требованиями программы дошкольного образования, соответствуют особенностям детей старшего дошкольного возраста. Занятие характеризуется наличием триединой дидактической задачи: обучающей (уточнять и систематизировать представления о зиме, о жизни животных зимой); развивающей (развивать внимание, ассоциативное мышление, воображение, речь, умение устанавливать причинно-следственные связи, умение ориентироваться на листе бумаги) и воспитательной (воспитывать интерес к зимним явлениям, умение любоваться красотой зимней природы, желание заботиться о животных в зимний период).

2. Создание условий для проведения занятия.

Подготовка к занятию включала подбор материала и пособий (мяч, картинки с изображением различных животных и птиц, различные предметы для игры «Теремок», карандаши, бумага). Успешному решению поставленных задач способствовала предварительная работа на тему «Зима» (беседы с детьми, рассматривание картин, чтение стихов, загадывание загадок, наблюдения в природе, за трудом взрослых, игровая деятельность детей). В индивидуальной работе с детьми использовались учебно-наглядные пособия серии «Умней-ка», «Мои первые уроки», «Экологическая мозаика» А.А. Петрикевич, «Мир вокруг меня» Д.Н. Дубининой. С учётом конкретно решаемых задач на занятии организована пространственная среда, обеспечена рациональность в размещении оборудования и материалов. Обеспечены санитарно-гигиенические требования (проветривание, влажная уборка помещения, освещённость, подбор и расстановка мебели).

3. Соответствие структуры занятия его задачам.

Структура занятия соответствовала его задачам. Так, обучающая задача решалась во всех частях занятия. У детей уточнялись и систематизировались представления о сезонных изменениях в неживой природе, живой природе, жизни людей. На протяжении всего занятия использовались различные приёмы, направленные на привлечение внимания детей: во время чтения стихотворения — смена интонации голоса; во время проведения игр «Укрась слово», «Ты моя частичка», «Закончи предложение», чтобы дети не отвлекались и были готовы выполнить задание, мяч они получали не в порядке очерёдности, а выборочно. Ассоциативное мышление развивалось в игре «Теремок», упражнении «Умный карандаш», на физкультминутке. Развитию умения устанавливать причинно-следственные связи способствовала игра «Закончи предложение», ориентированию на листе бумаги — упражнение «Умный карандаш». Воспитательная задача также решалась во всех частях занятия.

4. Реализация здоровьесберегающего подхода.

Здоровьесберегающий подход обеспечивался посредством оптимальной длительности занятия (сокращалось количество вопросов; при потере интереса, активности детей их внимание переключалось на другой вид деятельности; сменялись позы детей на протяжении занятия: в первой части занятия они сидели на ковре, в играх «Укрась слово», «Ты моя частичка», «Закончи предложение» стояли в кругу, в игре «Угадай-ка» сидели за столами, при решении проблемных вопросов стояли на ковре, во время физкультминутки постоянно меняли позу, в игре «Теремок» последовательно переходили с одного места на другое и т.д.

На занятии предусмотрена интеграция различных видов деятельности: общение, игровая, музыкальная, познавательная и другие. Благоприятному эмоциональному климату способствовали демократический стиль общения воспитателя с детьми, сотрудничество, диалоговое взаимодействие, использование поощрений, одобрений.

Расположение карандашей в специально предусмотренных контейнерах позволило выполнить правила безопасности во время проведения упражнения «Умный карандаш».

5. Реализация индивидуально- дифференцированного подхода к детям (темперамент, характер, способности, пол).

Индивидуально-дифференцированный подход реализован на занятии следующим образом: при проведении игр предложено первым выполнить задание детям с холерическим темпераментом, было предоставлено время на выполнение заданий детям-флегматикам, постоянно обращалось внимание на детей-меланхоликов, не уверенных в себе, застенчивых (похвала, одобрение, поддержка). Использование индивидуальных заданий позволило им проявить свои способности. При подборе картинок к игре «Угадай-ка», предложений в игре «Закончи предложение» были дифференцированы задания для детей с учётом уровня их развития.

6. Использование разнообразных форм организации детей на занятии.

На занятии предусмотрены индивидуальные и коллективные формы организации детей.

В играх «Укрась слово», «Ты моя частичка», «Закончи предложение», «Теремок», упражнении «Умный карандаш» стимулировалась активность каждого ребёнка, каждый воспитанник выполнял индивидуальные задания. Использовались задания, предусматривающие самостоятельность детей при их выполнении. При прочтении стихотворения, решении проблемных вопросов стимулировалась активность всех детей одновременно. Целесообразное сочетание на занятии индивидуальных и коллективных форм организации деятельности создавали условия не только для обучения, но и для взаимообучения детей.

7. Эффективность используемых методов и приёмов для успешной реализации поставленных задач.

На занятии преобладают игровые методы, что способствует поддержанию интереса детей на протяжении всего занятия, активизации каждого ребёнка, обеспечению речевой, познавательной и творческой активности воспитанников. Игровые методы позволили уйти от учебно-дисциплинарной модели образовательного процесса.

Кроме игровых методов использовались методы упражнений, проблемных вопросов.

Для активизации мышления использовались наводящие вопросы, вопросы, требующие интеллектуальной активности, самостоятельной мыслительной деятельности.

В процессе работы с детьми активно использовались приёмы: уточнение, пояснение, напоминание, художественное слово.

8. Реализация личностно- ориентированного подхода.

Реализация личностно-ориентированного подхода обеспечивалась в создании для каждого ребёнка ситуации успеха (посредством дифференциации задания), в обеспечении выбора материала в игре «Теремок», изображения в игре «Умный карандаш», права выбора содержания и способа деятельности, в поощрении каждого ребёнка в той или иной части занятия

9. Коррекция хода занятия с учётом «обратной связи».

На протяжении всего занятия обеспечивалась «обратная связь» с детьми: своевременное реагирование на снижение интереса, внимания, активности, работоспособности отдельных детей при выполнении заданий; оказывалась поддержка каждому ребёнку (подбадривание и помощь неуверенному, одобрение — успешно справившемуся), проявлялось внимание к настроению, потребностям ребёнка, стимулирование к проявлению детьми своих чувств и мыслей.

У детей формировались умения координировать свои действия в совместной деятельности, считаться с желаниями и потребностями другого, уметь выслушать взрослого и сверстника, устанавливать контакты в совместной деятельности.

10. Анализ деятельности детей на занятии.

ОРГАНИЗАЦИЯ ФИЗКУЛЬТУРНО-ОЗДОРОВИТЕЛЬНОЙ РАБОТЫ В ЛЕТНИЙ ПЕРИОД

Организация образовательного процесса в летний период включает оптимальное чередование специально организованной и нерегламентированной деятельности воспитанников. При этом необходимо учитывать, что в период летней оздоровительной кампании увеличивается время пребывания воспитанников на свежем воздухе, сокращается количество времени, отведенного на проведение специально организованной деятельности.

В период летнего оздоровления приоритетным является организация деятельности детей физкультурно-оздоровительной и художественно-эстетической направленности.

Физкультурно-оздоровительная работа включает:

· утреннюю гимнастику;

· физкультурные занятия (игрового, сюжетного, тематического вида);

· подвижные игры и физические упражнения на прогулке;

· активный отдых (физкультурные досуги, физкультурные праздники, Дни здоровья);

· самостоятельную двигательную деятельность;

· закаливание.

Утренняя гимнастика проводится ежедневно на свежем воздухе для укрепления физического здоровья детей.

В летний период создаются благоприятные условия для двигательной активности детей и усиления оздоровительного воздействия физических упражнений.

Физкультурные занятия на воздухе направлены на:

· повышение адаптивных и функциональных возможностей организма воспитанников на основе комплексного использования физических упражнений, подвижных игр в сочетании с природными средствами оздоровления (солнце, воздух, вода, климатические условия) и гигиеническими факторами (наличие спортивной обуви, гигиена мест проведения занятий и др.);

· расширение двигательного опыта детей; закрепление и совершенствование упражнений в ходьбе, беге, прыжках, лазаньи, метании; развитие физических качеств (силы, быстроты, ловкости, выносливости, гибкости); овладение элементами спортивных игр, техникой спортивных упражнений, адекватной возрасту и способностям воспитанников.

При организации подвижных игр и физических упражнений на прогулке особое внимание следует уделять индивидуальной работе с воспитанниками. Подбор материала необходимо осуществлять с учетом особенностей двигательного развития детей. Вариантами организации подвижных игр и физических упражнений на прогулке являются:

Комплекс подвижных игр (2—3 игры) и физических упражнений с определенной направленностью (в том числе сюжетной):

· профилактика нарушений осанки и плоскостопия;

· развитие координационных способностей;

· развитие физических качеств;

· совершенствование двигательных умений и навыков (выполнение знакомых движений в новых сочетаниях, из необычных исходных положений, в необычных условиях и т. п.).

Элементы спортивных игр (баскетбол, футбол, городки и др.).

Игры с элементами спортивного ориентирования.

Комплекс подвижных игр (2—3 игры) с разными видами основных движений, развивающих творческую активность и самостоятельность воспитанников.

Активный отдых (физкультурные досуги, физкультурные праздники, Дни здоровья) как форма коллективного, деятельного отдыха, способствует развитию у детей умения творчески использовать двигательный опыт в условиях эмоционального общения со сверстниками, побуждает каждого ребенка к максимальному проявлению своих способностей.

Тематика физкультурно-массовых мероприятий на воздухе отражает специфику летнего оздоровления. Для укрепления здоровья детей максимально используются летние благоприятные условия. Самостоятельная двигательная деятельность является одним из структурных компонентов двигательного режима в учреждении дошкольного образования. Именно в этом виде деятельности ребенок в наибольшей степени может проявить уровень своих двигательных, игровых, коммуникативных умений. Самостоятельная двигательная деятельность возникает по инициативе ребенка и проходит под наблюдением взрослого, при его косвенном руководстве. Для ее разнообразия в период летнего оздоровления необходимо создание следующих условий:

· включение в режим дня времени на самостоятельную двигательную деятельность (утром, после завтрака, на прогулках, после сна, в разных видах деятельности);

. обеспечение необходимым спортивным инвентарем для выполнения физических упражнений на воздухе;

· предоставление достаточного места для движений, выполнения физических упражнений;

· индивидуализация (дифференциация) физических упражнений с учетом уровней (гиперподвижные, малоподвижные, оптимально подвижные дети) двигательной активности воспитанников.

Закаливание является важным средством укрепления здоровья воспитанников при условии, что оно органично включено в комплекс физкультурно-оздоровительных мероприятий и представляет собой определенную систему, простую в исполнении и отвечающую индивидуальным особенностям здоровья и развития детей.

Методы закаливания необходимо включать в режимные процессы, используя естественные природные факторы (воздух, воду, рассеянные лучи солнца):

· ежедневные оздоровительные прогулки (не реже двух раз в день общей продолжительностью не менее 3 ч 20 мин);

· многократное умывание в течение дня;

· полоскание полости рта водой комнатной температуры после каждого приема пищи;

· дневной сон при открытых окнах (избегая сквозняков);

· ходьба босиком в течение дня: до и после сна, в любое время по желанию детей; по траве, песку.

Утренний приём детей и вечерняя прогулка в летний период являются обязательными.

Дошкольники летом в детском саду могут получить массу новых и интересных впечатлений, поскольку именно в этот период они освобождены от основных учебных занятий и могут уделить больше времени коллективным играм на свежем воздухе, ознакомлению с окружающей природой, проведением разнообразных опытов с почвой, воздухом, или солнечными лучами.

Все это приносит детям радость и здоровье!

свернуть

Метадычная скарбонка

развернуть

Гульні на выхаванне гукавой культуры маўлення

Будзільнік

Мэта: практыкаваць у правільным працяглым вымаўленні гуку [р]; развіваць мышцы языка, уменне дзейнічаць па сігнале выхавальніка; замацоўваць артыкуляцыю гуку [р].

Матэрыял: цацка гадзіннік або малюнак з яго выявай.

Змест гульні

Выхавальнік прапануе адгадаць загадкі:

Днём і ноччу я іду,

Ранкам вас не падвяду.

Нават тых, хто моцна спіць,

Здольна хутка разбудзіць.

Ног няма, я хаджу,

Рота няма, я скажу,

Калі спаць, калі ўставаць,

Калі работу пачынаць.

Дзеці сядзяць на стульчыках і робяць выгляд, што спяць. Адзін з дзя-цей – «будзільнік». Выхавальнік гаворыць, калі трэба ўсіх разбудзіць, і пачынае марудна, нават напеўна лічыць. Калі прагучыць запланаваны лік, «будзільнік» пачынае вымаўляць: «Р-р-р…»

Пільшчыкі

Мэта: замацоўваць вымаўленне гука [з]; вучыць пераймаць рухі.

Матэрыял: малюнак з выявай людзей, якія пілуюць бервяно.

Змест гульні

Дзеці становяцца парамі адзін супраць другога, злучаюць правыя рукі і імітуюць рухі людзей, якія пілуюць бервяно. Пры гэтым яны вымаўляюць

гук[з].

Гэту гульню можна выкарыстоўваць для замацавання вымаўлення

гука ж.

Пчолы і камары

Мэта: дыферэнцыраваць гукі [з]-[ж], практыкаваць у працяглым іх вымаўленні.

Матэрыял: медальёны з выявай камароў і пчолаў.

Змест гульні

Зараз мы пойдземна прагулку ў лес. Цудоўна там, вось толькі камары перашкаджаюць. Лётаюць вакол цябе і звіняць: з-з-з-з-з-з… Як яны звіняць? (З-з-з-з…)

– Галінкамі адгонім камароў і пойдзем далей. А навокал шмат прыгожых кветак! Пчолы лётаюць, збіраюць мёд і размаўляюць паміж сабой: ж-ж-ж-ж… Як яны размаўляюць? (Ж-ж-ж-ж…)

– А зараз давайце пагуляем, паспрабуем сябе ўявіць камарамі і пчолкамі.

Дзеці дзеляцца на дзве групы: «Камары» і «Пчолы». Па сігнале вядучага вылятаюць «камары»: «З-з-з-з…», потым «пчолы»: «Ж-ж-ж-ж…» Далей дзеці мяняюцца ролямі і гульня працягваецца.

Ліса

Мэта: замацоўваць вымаўленне гука [с]. Развіваць спрытнасць, хуткасць.

Матэрыял: шапачка-маска лісы.

Змест гульні

Дзіця, якое няправільна вымаўляе гук [с], выбіраецца «лісой». Астатнія дзеці – «зайцы». «Ліса» ціхенька крадзецца за «зайцамі», прыгаворваючы:

Я ліса, лісіца, ліска,

Вельмі зайчыкаў люблю

Падбяруся блізка-блізка

І за хвосцік учаплю.

Пры гэтых словах «зайцы» разбягаюцца, а «ліса» ловіцьіх. Той, каго злавілі, становіцца «лісой».

Сонейка і дожджык

Мэта: дыферэнцыраваць гукі [с]–[з]–[ш] у словах і тэксце; развіваць моўны слых, моўнае дыханне.

Матэрыял: контурныя выявы сонейка і хмаркі з кардону.

Змест гульні

Дзеці сядзяць на крэселках і выглядаюць у «акенцы».

Выхавальнік. На небе сонейка, можна ісці гуляць. (Паказвае «сонейка».)

Дзеці выконваюць розныя рухі: падскокі, бег, хадзьба па пакоі (пляцоўцы) са словамі:

Сонейка свеціць (абводзяць рукамі круг).

Птушкі спяваюць(імітуюць палёт птушак.)

З песняю дзеці разам гуляюць.

На сігнал «Дожджык! Хутчэй дамоў!» усе стараюцца заняць совой «домік», прыгаворваючы:

Дожджык, дожджык, ты ўсё ідзеш,

Пагуляць нам не даеш.

Гульня паўтараецца па жаданні дзяцей.

Мухі ў павуціне

Мэта: замацоўваць вымаўленне гука [ж]. Выхоўваць спрытнасць, хуткасць рэакцыі.

Матэрыял: медальёны з выявай мухаў, павуціны.

Змест гульні

Загадка

Цэлы дзень лятаю,

Усім дакучаю.

А ноч настае,

Тады адпачываю.

(Муха.)

Частка гульцоў стаіць у коле, апусціўшы рукі – гэта «павуціна».Астатнія дзеці – «мухі». Яны гудуць ж-ж-ж, ж-ж-ж, «залятаючы» ў кола і «вылятаючы» з яго. Па сігналу выхавальніка дзеці, якія стаяць у коле, бяруцца за рукі. «Мухі», што не паспелі выбегчы з круга, пападаюць у «павуціну» і выбываюць з гульні. Гульня працягваецца да таго часу, пакуль усе «мухі» не будуць злоўлены.

Прагулка на веласіпедах

Мэта: дыферэнцыраваць гукі [с]–[ш].

Матэрыял: малюнак з выявай веласіпеда

Змест гульні

Выхавальнік. Дзеці, вам падабаецца катацца на веласіпедах? Я таксама люблю такія прагулкі. Але перш чым адправіцца ў дарогу, трэба праверыць колы. Так, пярэдняе кола трэба абавязкова падкачаць, паслухайце, як праз маленькую, нават не заўважыш, дзірачку праходзіць паветра:ш-ш-ш…

– З якім гукам выходзіць паветра з шыны? (Ш-ш-ш…)

– Праверце колы на сваіх веласіпедах і давайце іх падкачаем. Насос у нас адзін, таму будзем яго перадаваць па чарзе. Паслухайце, як працуе насос: с-с-с… Як ён працуе? (С-с-с…)

– А як выходзіла паветра з шыны? (Ш-ш-ш…)

– Вось, усё ў парадку, можам адпраўляцца ў лес, на луг… Куды жадаеце паехаць?

Пры вымаўленні гукаў [с], [ш] можна звярнуць увагу на артыкуляцыю.

Адгадай па гуку

Мэта: замацоўваць вымаўленне розных гукаў. Выхоўваць слыхавую ўвагу.

Матэрыял: малюнкі цягніка, гадзінніка, барабана, званочка, дудачкі.

Змест гульні

Дзецям раздаюцца малюнкі цягніка, гадзінніка, барабана, званочка, дудачкі. Пры гэтым выхавальнік улічвае, вымаўленне якога гука каму трэба адпрацоўваць. Дзеці па чарзе, не называючы прадмета на малюнку, імітуюць яго гучанне. Так, дзіця, атрымаўшы малюнак гадзінніка, выразна вымаўляе: цік-так, цік-так. Той, хто трымае малюнак званочка, імітуе яго гучанне: дзінь-дзінь-дзінь. У каго аказаўся малюнак цягніка, вымаўляе: чух-чух-чух і г.д. Астатнія дзеці адгадваюць, які прадмет так гучыць.

Верабейчыкі

Мэта: аўтаматызаваць гук [ч] у складах; практыкаваць у гукаперайманні, інтанацыйнай выразнасці мовы.

Матэрыял: медальёны з выявай верабейчыкаў.

Змест гульні

Дзеці («верабейчыкі») сядзяць на стулах (у «гняздзечках») з заплюшчанымі вачамі – «спяць».

Выхавальнік. У гняздзечках верабейчыкі жывуць,

Рана-раненька ўстаюць.

Дзеці адкрываюць вочкі і спяваюць:

– Чырык-чык-чык,

Чырык-чык-чык!

Выхавальнік (дагаворвае). Весела спяваюць.

Пасля апошніх слоў дзеці бегаюць па пакоі (пляцоўцы). На словы выхавальніка «У гняздзечкі паляцелі!» дзеці вяртаюцца на сваё месца.

Прагны кот

Мэта: вучыць дыферэнцыраваць гукі [ж]–[ш] пры вымаўленні. Развіваць спрытнасць, хуткасць рэакцыі.

Матэрыял: шапачка маска ката.

Змест гульні

З дапамогай лічылкі выбіраецца вядучы – «кот», астатнія дзеці – «мышкі». «Кот» сядае ў куточак і вымўляе: «Я страшэнна прагны кот, усіх мышэй лаўлю – і ў рот!»

«Мышкі» праходзяць міма «ката» і спалохана шэпчуць: «Цішэй, цішэй, кот усё бліжэй, бліжэй». Дзеці двойчы вымаўляюць гэтыя словы.

Пасля апошніх слоў «кот» пачынае лавіць «мышэй». Той хто папаўся, становіцца «катом». Гульня працягваецца.

Вароны

Мэта: аўтаматызаваць гук [р] у словах, фразах.

Матэрыял: медальёны з выявай вароны, сабакі; елачка.

Змест гульні

Выхавальнік дзеліць дзяцей на дзве групы: «Вароны» і «Сабакі». «Вароны» становяцца ў круг вакол елачкі.

Дзеці («сабакі») сядзяць на стулах (у «будках») з заплюшчанымі вача-

мі – «спяць».

Выхавальнік. Як пад елачкай зялёнай скачуць, каркаюць вароны.

«Вароны». Кар-кар-кар…

Выхавальнік. Яны з-за коркі паспрачаліся, на ўсю глотку раскрычаліся.

«Вароны». Кар-кар-кар…

Выхавальнік. Вось сабакі прыбягаюць і вароны адлятаюць.

Са стулаў выбягаюць «сабакі», вымаўляюць: «р-р-р…», бягуць за «варонамі», якія «ляцяць» у сваё гняздо.

Гульня працягваецца, пакуль на застанецца 2-3 «вароны».

Затым дзеці мяняюцца ролямі.

Жабяняткі

Мэта: практыкаваць у вымаўленні гуку [к] у спалучэнні з наступным зычным (ква); вучыць выконваць дзеянні па сігнале вядучага.

Матэрыял: медальёны з выявай жабянят.

Змест гульні

На падлозе шнурком вылажаны круг, у крузе – абручы-«купіны». За кожнай «купінай» сядзіцьжабяня. «Купін» менш на адну за колькасць дзяцей.

Выхавацель. Вось жабяняткі па дарожцы

Скачуць, выцягнуўшы ножкі.

Ква-ква-ква,

Скачуць, выцягнуўшы ножкі. (Жабяняты скачуць вакол «купін» і квакаюць.)

Выхавацель. Вось з вадзіцы на купіну выскачылі жабяняткі ды за мошкамі прыг-скок.

Пасля гэтых слоў «жабяняткі» хаваюцца за «купіны».

Гульня паўтараецца некалькі разоў.

Гульні на фарміраванне граматычнага ладу мовы

Хто што робіць?

Мэта: практыкаваць у словаўтварэнні; знаёміць з назвамі і асаблівасцямі прафесій; развіваць уменне адказваць на пытанні.

Матэрыял: карцінкі з выявамі людзей канкрэтнай прафесіі: мастака, повара, урача, швачкі, прадаўца.

Змест гульні

Выхавальнік прапаноўвае разгледзець карцінку, назваць прафесію і занятак яе прадстаўнікоў.

– Што робіць повар (мастак, урач, швачка, прадавец)?

Мастак – малюе, повар – варыць, урач – лечыць, швачка – шые, прадавец – прадае.

Для актывізацыі увагі, моўнай дзейнасці можна ўвесці «ўзнагароды».

Хто што ўмее рабіць?

Мэта: вучыць называць дзеясловы, якія абазначаюць характэрныя дзеянні жывёл.

Матэрыял: карцінкі з выявамі жывёл: кошка, сабака, лягушка, качка, певень.

Змест гульні

Дзеці сядзяць групамі па 3-4 чалавекі. На сталах карцінкі.

Адзін за адным дзеці паднімаюць карцінку, называюць яе і дзеянні, якія можа выконваць жывая істота.

Лягушка – квакае, прыгае.

Кошка – мяўкае, ловіць мышэй.

Сабака – брэша, грызе косці, вартуе дом, бегае.

Качка – кракае, плавае, ходзіць.

Певень – кукарэкае, б’ецца.

Хто ў каго?

Мэта: вучыць суадносіць назвы жывёл і іх дзіцянят у адзіночным і множным ліках.

Матэрыял: карцінкі з выявамі жывёл з дзіцянятамі: курыца з куранятамі, кошка з кацянятамі, сабака са шчанятамі, карова з цялём.

Змест гульні

Выхавальнік прапнуе дзецям разгледзець карцінкі і назваць жывёл і іх дзіцянят.

– Якая курыца (кураняты)? (Дзеці апісваюць курыцу і куранят.)

Выхавальнік пачыные, дзеці дагаворваюць:

У курыцы – … (кураня).

У кошкі – … (кацяня).

У сабакі – … (шчаня).

У каровы – … (цяля).

Хованкі

Мэта: практыкаваць у правільным выкарыстанні прыназоўнікаў у, над, за, на, пад, каля.

Матэрыял: фланэлеграф, фігуркі мышкі, вожыка, лісы, сарокі.

Змест гульні

Пасля прапановы пагуляць выхавальнік расказвае і паступова выстаўляе на фланэлеграфе контуры лясных жыхароў:

– Аднойчы ў лесе паспрачаліся воўк з мядзведзем. Ды так разышліся, што напалохалі ўсіх жыхароў лесу. Зверы пахаваліся хто куды. Напалохаўшыся, мышка схавалася ў нару, вожык – за куст, сарока – на дрэве…

– Дзе схавалася сарока? ліса? мышка? Дзе вожык?

Дзеці дапаўняюць свае адказы выстаўленнем фігур персанажаў на фланэлеграфе. Выхавальнік звяртае ўвагу на памылкі ў адказах дзяцей і прапануе самім выправіць іх.

Куды што пакладзём?

Мэта: практыкаваць дзяцей у правільным словаўтварэнні; актывізаваць слоўнікавы запас.

Матэрыял: мяч, карцінкі з выявамі прадуктаў і посуду.

Змест гульні

Выхавальнік. Алеся прыйшла з магазіна і раскладвае прадукты. Давайце дапаможам дзяўчынцы. Хлеб мы пакладзём … (Кідае мяч аднаму з дзяцей, і той дагаворвае: «У хлебніцу».)

– Алеся купіла цукар і пакладзе яго ў … (цукарніцу).

– Алеся купіла масла і пакладзе яго ў … (масленіцу.)

– Алеся купіла цукеркі і пакладзе іх ў … (цукерніцу).

– Алеся купіла сухары і пакладзе іх ў … (сухарніцу.)

– Алеся купіла селядзец і пакладзе яго ў … (селядзечніцу).

– Алеся купіла соль і пакладзе яе ў … (сальніцу.)

У выпадку не правільных адказаў выхавальнік кідае мяч другому дзіцяці.

Выкарыстоўваючы карцінкі, дзеці могуць падбіраць пары прадметаў як індывідуальна, так і ў парах.

Знайдзі гаспадара

Мэта: вучыць выкарыстоўваць у актыўнай мове прыналежныя прыметнікі (татаў гадзіннік, матуліна сумка, братаў матацыкл, бабуліны акуляры, дзядулеў пінжак); развіваць уменне разважаць.

Матэрыял: сюжэтная карцінка з выявай сям’і, прадметныя карцінкі (гадзіннік, сумка, матацыкл, акуляры, адзенне).

Змест гульні

Дзецям прапануецца разгледзець сюжэтную карцінку «Сям’я» і расказаць пра яе змест. Пасля гутаркі яны вібіраюць з прадметных карцінак тую, якая можа належыць бабулі, матулі, тату, брату, назваць яе: татаў гадзіннік, матуліна сумка, братаў матацыкл, бабуліны акуляры, дзядулеў пінжак.

Чаго не стала?

Мэта: практыкаваць ва ўжыванні назоўнікаў адзіночнага і множнага ліку ў родным склоне, правільна дапасоўваць прыметнікі да назоўнікаў.

Матэрыял: малюнкі розных прадметаў у адзіночным і множным ліку, прадметы,цацкі.

Змест гульні

Дзеці называюць прадметы, цацкі, малюнкі, які размешчаны на стале ў выхавальніка. Затым ён прапануе дзецям заплюшчыць вочы і апусціць галаву, а сам прымае адзін-два аднародныя прадметы (малюнкі).

– Чаго не стала? (Не стала бярозак (алоўкаў).

– Каго не стала? (Не стала мядзведзяў (дзяўчынак, людзей, куранят).

– Чаго не стала? (Не стала машынкі (мячыка, дудкі).

– Каго не стала? (Не стала дзяўчынкі (хлопчыка).

Чаго не хапае?

Мэта: практыкаваць ва ўжыванні назваў адзення ў родным склоне; актывізаваць слоўнікавы запас.

Матэрыял: прадметныя малюнкі адзення.

Змест гульні

Выхавальнік прапнуе сюжэт: «На дварэ зіма, мароз. Дзяўчынка Алеся пачала збірацца на прагулку. Яна падрыхтавала надзець толькі шалік. Чаго ёй не хапае?»

– Алесі не хапае … (паліто).

– Алесі не хапае … (шапкі).

– Алесі не хапае … (калготак).

– Алесі не хапае … (рэйтузаў).

– Алесі не хапае … (світэра).

– Алесі не хапае … (ботаў).

– Алесі не хапае … (рукавічак).

У выпадку няправільных адказаў, выхавальнік папраўляе дзіця і просіць яго паўтарыць правільны адказ.

Скажы ласкава

Мэта: практыкаваць дзяцей ва ўтварэнні слоў з памяншальна-ласкальнымі суфіксамі.

Матэрыял: мяч.

Змест гульні

Выхавацель называе слова, а той, каму ён кіне мяч, скажа ў адказ ласкавае слова.

Слоўны матэрял для гульні:

Спіна – спінка

Жывот – жывоцік

Вочы – вочкі

Шчокі – шчочкі

Рот – роцік (раток)

Зуб – зубок (зубік)

Нос – носік

Лоб – лобік

Вуха – вушка

Рука – ручка

Галава – галоўка

Нага – ножка

Палец – пальчык.

Адкажы хутка

Мэта: практыкаваць у правільным дапасаванні прыметнікаў да назоўнікаў.

Матэрыял: мяч.

Змест гульні

Выхавацель кідае аднаму з дзяцей мяч і называе прыметнік, напрыклад «вялікі». Дзіця павінна хутка назваць назоўнік, напрыклад «стол», і кінуць мяч назад.

Варыянты прыметнікаў і назоўнікаў:

новая (сукенка)

прыгожая (кветка)

салодкая (цукерка)

кіслы (лімон).

Гульні па развіцці звязнага маўлення

Вы пытайцеся – мы адкажам

Мэта: замацоўваць уменні задаваць пытанні і адказваць на іх; развіваць культуру маўлення.

Матэрыял: мячык, званочак.

Змест гульні

Дзеці падзяляюцца на дзе каманды, прыдумваюць ім назвы, напрыклад, «Бульбінкі» і «Каласок». Удзельнікі адной каманды задаюць пытанні (Куды ты хадзіў учора? Што ты любіш есці? Якія гульні любіш? Якую казку ты чытаеш? І да т.п.), члены другой – хутка адказваюць. Мячык дзеці перакідваюць адзін аднаму, задаюць пытанні і адказваюць на іх. Калі хто з дзяцей затрымліваецца з пытаннем або адказам ці паўтарае пытанне, выхавацель звоніць у званочак. Гэта азначае, што гулец павінен вярнуць мячык.

Варыянт: гульня праводзіцца ў коле (без падзелу на каманды). Тады ўсе дзеці павінны быць гатовымі задаваць пытанні і адказваць на іх. Можна выбраць вядучым дзіця, якое дало поўны і дакладны адказ на пытанне. Вядучы будзе задаваць пытанні астатнім дзецям.

Варыянт: гульня праводзіцца ў коле. Выхавальнік задае дзіцяці пытанне, кідаючы мяч, а дзіця ловяць мяч і адказвае на яго. Кожнае дзіця павінна быць гатовым адказваць на пытанне выхавальніка, які стаіць у сярэдзіне кола.

Адгадай, што мы задумалі

Мэта: развіваць звязнае маўленне, мысленне, увагу, самастойнасць

Змест гульні

Вядучы выходзіць за дзверы. Дзеці загадваюць прадмет. Вярнуўшыся, вядучы выслухоўвае дзяцей і называе, што было загадана. Спачатку дзеці называюць асобныя прыметы прадмета. Калі ж вядучаму цяжка адгадаць, расказваюць пра яго асаблівасці.

Хто больш убачыць?

Мэта: развіваць звязнае маўленне, увагу, кемлівасць.

Матэрыял: сюжэтны малюнак.

Змест гульні

Перад дзецьмі вывешаны малюнак. Вядучы пытае: «Што вы бачыце?». Дзеці па чарзе адказваюць. Кожны павінен быць уважлівым, слухаць таварыша і працягваць яго расказ, пры гэтым не паўтараць сказанае. Выйграе той, пасля каго ніхто нічога не можа сказаць. Выхавальнік падбірае малюнкіз такімі сюжэтамі, каб дзеці замацоўвалі веды, вызначаныя праграмай на пэўны адрэзак часу.

Лапатушкі

Мэта: развіваць інтанацыйна правільнае дыялагічнае маўленне.

Змест гульні

Для гульні падбіраюцца скорагаворкі, якія вымаўляюцца з пытальнай і сцвярджальнай інтанацыямі ў форме размовы паміж двума дзецьмі:

– Пайшоў Сёма лавіць сома? – Пайшоў Сёма лавіць сома.

– Соня спіць спакойна дома? – Соня спіць спакойна дома.

Выкарыстоўваюцца і скорагаворкі, пабудаваныя на дыялогу:

– Ці маліну мылі вы? – Мылі, ды не мылілі.

– Ці лілі алей у рэдзьку, ці лілі? – Ты не цілілікай, Федзька, сам налі.

Знайдзі свайго таварыша

Мэта: развіваць звязнае маўленне, увагу.

Змест гульні

Адзін з дзяцей выходзіць з пакоя, астатнія дагаворваюцца, пра каго будуць расказваць. Дзіця ўваходзіць у пакой і пытаецца: «Ці не бачылі вы майго таварыша?» Па апісанні адзення ён адгадвае імя таго, пра каго расказваюць.

Паштальён прыносіць пісьмы

Мэта: развіваць звязнае маўленне, увагу.

Матэрыял: паштоўкі, на якіх адлюстраваны розныя поры года.

Змест гульні

Выбіраецца паштальён, які прыходзіць з сумкай і раздае дзецям паштоўкі. Дзеці не паказваюць іх адзін аднаму. Кожны расказвае, што адлюстравана на яго паштоўцы. Астатнія павінны здагадацца, якую пару года апісвае таварыш.

Прачытай пісьмо

Мэта: развіваць звязнае маўленне, мысленне.

Матэрыял: прадметныя або сюжэтныя малюнкі.

Змест гульні

Кожнаму дзіцяці даецца канверт, у якім знаходзіцца разрэзаны на часткі малюнак. Трэба дастаць «пісьмо», акуратна скласці яго і «прачытаць»: апісаць прадмет або скласці 2-3 сказы па малюнку.

Адгадай па апісанню?

Мэта: развіваць звязнае маўленне, назіральнасць.

Матэрыял: прадметныя малюнкі: снегавікі, матылькі. Кожны з прадметаў мае аднолькавыя і розныя прыметы з астатнімі прыметамі групы.

Змест гульні

Выхавальнік паказвае малюнкі, напрыклад снегавікоў, і тлумачыць: «Перад вамі снегавікі. На першы погляд яны аднолькавыя. Але калі разгледзець іх уважліва, то можна заўважыць адрозненні. Зараз я буду вам расказваць пра аднаго з снегавікоў, а вы ўважліва слухайце і адкажаце на мае пытанні,а затым здагадаецеся, чый гэта снегавік?»

– Якога колеру вядро у снегавіка?

– Колькі гузікаў у снегавіка?

– Якога колеру нос у снегавіка?

– Што трымае снегавік у руцэ?

– Сумны ці вясёлы снегавік?

Гульні на пашырэнне, удакладненне і актывізацыю слоўніка

Пачастуем ляльку

Мэта: актыўна распазнаваць новыя словы па тэме: «Посуд».

Матэрыял: прадметы посуду: талеркі, лыжкі, відэльцы, цукарніца і г.д.

Змест гульні

Выхавацель аб’яўляе дзецям, што лялькі Алеся і Оля збіраюцца сустракаць гасцей. Трэба дапамагчы ім расставіць посуд. Віця ставіць талерачкі, Таня раскладвае лыжкі і відэльцы, Дзіма ставіць цукарніцу і г.д. Дзеці па аднаму выконваюць зададзеныя дзеянні, знаходзячы названыя прадметы посуду, напрыклад, у буфеце.

Чым частуем гасцей?

Мэта: узнаўляць словы з нагляднай падказкай па тэме: «Садавіна, агародніна».

Матэрыял: малюнкі з выявай садавіны, агародніны.

Змест гульні

Выхавацель называе некалькі відаў садавіны і агародніны і прапануе дзецям выбраць адзін адказ. Але трэба, каб дзеці не механічна адказвалі, а матэвавана выбіралі адказ, як у рэальнай жыццёвай сітуацыі. Кожны раз выхавацель паказвае адпаведныя малюнкі.

Што надзенем ляльцы на прагулку?

Мэта: замацоўваць лексіку па тэмах: «Адзенне» і «Абутак».

Матэрыял: малюнкі з выявай адзення і абутку.

Змест гульні

Выхавацель паказвае некалькі відаў адзення і абутку і прапануе дзецям назваць іх. Затым дзіця выбірае той прадмет адзення ці абутку, які яму больш за ўсё спадабаўся і называе яго.

Хто што робіць?

Мэта: актывізаваць і папоўніць слоўнікавы запас дзяцей назвамі прафесій. Вучыць суадносіць дзеянні чалавека з яго прафесіяй.

Матэрыял: карцінкі з выявамі людзей канкрэтнай прафесіі: мастака, повара, урача, швачкі, прадаўца.

Змест гульні

Выхавальнік звяртаецца да дзяцей: «Вы ведаеце, што кожны чалавек у час працы выконвае пэўнае дзеянне. Я буду называць прафесію, а вы мне адкажаце, што робіць чалавек гэтай прафесіі».

– Што робіць повар (мастак, урач, швачка, прадавец)?

Мастак – малюе, повар – варыць, урач – лечыць, швачка – шые, прадавец – прадае.

Для актывізацыі увагі, моўнай дзейнасці можна ўвесці «ўзнагароды».

Што змянілася?

Мэта: выхоўваць увагу, кемлівасць; развіваць памяць, мову; актывізіраваць слоўнікавы запас.

Матэрыял: выявы герояў казкі «Калабок».

Змест гульні

На фланэлеграфе выхавацель размяшчае выявы герояў казкі. Дзеці называюць іх і запамінаюць парадак іх размяшчэння. Па сігналу выхавацеля: «Ноч» – дзеці заплюшчваюць вочы, «спяць». За гэты час выхавацель мяняе парадак размяшчэння відарысаў. Па сігналу: «Дзень» – дзеці расплюшчваюць вочы, уважліва глядзяць на фланэлеграф і называюць, якія там адбыліся змены.

Не памыліся

Мэта: актывізіраваць слоўнікавы запас, лагічнае мысленне, увагу, кемлівасць; замацоўваць веды пра дзікіх і свойскіх жывёл.

Матэрыял: мяч.

Змест гульні

Дзеці стаяць у крузе, а выхавальнік – па сярэдзіне. Выхавальнік называе дзікую ці свойскую жывёліну, кідае мяч. Той, хто мяч злавіў, павінен сказаць, дзе яна жыве: у лесе ці побач з чалавекам, чым харчуецца.

Назаві адным словам

Мэта: замацоўваць у мове дзяцей словы, што абазначаюць агульныя паняцці; актывізіраваць слоўнікавы запас; развіваць лагічнае мысленне, кемлівасць.

Матэрыял: карткі з выявамі прадметаў.

Змест гульні

Выхавацель выкладвае карткі з выявамі прадметаў. Дзеці разглядваюць іх, называюць намаляваныя прадметы. Затым выхавацель просіць назваць гэтыя прадметы адным словам. Наступныя заданні могуць быць такімі:

воўк, ліса, заяц… – дзікія жывёлы;
сабака, кот, каза… – свойскія жывёлы;
верабей, сарока, шпак… – птушкі;
курыца певень гусь… – свойскія птушкі;
елка, бяроза, рабіна… – дрэвы;
шалік, шапка, шуба… – адзенне;
муха, пчала, божая кароўка… – насякомыя;
шафа, стол, стул… – мэбля;
рамонак, дзьмухавец… – кветкі.
Каго не стала?

Мэта: выхаванне увагі, кемлівасці, развіццё памяці, актывізацыя слоўніка.

Матэрыял: выявы герояў казак: «Коцік, пеўнік і лісіца», «Калабок» і «Зайкава хатка».

Змест гульні

На фланэлеграфе выхавацель размяшчае выявы герояў казкі. Дзеці называюць іх і запамінаюць. Па сігналу выхавацеля дзеці заплюшчваюць вочы, а выхавацель убірае з фланэлеграфа якую-небудзь карцінку. Дзеці расплюшчваюць вочы і адгадваюць. Каго не стала з казачных герояў. Гульню можна паўтарыць некалькі разоў, хаваючы кожны раз іншых герояў казкі.

Хто ўвойдзе, няхай возьме

Мэта: замацоўваць веды пра матэрыял, з якога зроблены прадмет; актывізіраваць слоўнікавы запас; развіваць уважлівасць, кемлівасць.

Матэрыял: прадметы, зроблены з дрэва, пластмасы,гумы.

Змест гульні

Дзецям прануюць адшукаць у пакоі для гульні прадметы, зробленыя з дрэва, пластмасы, гумы.

Яны шукаюць прадмет, называюць яго, паведамляюць, з якога матэрыялу ён зроблены.

Раскладзі па велічыні

Мэта: актывізіраваць слоўнікавы запас; выпрацоўваць уменне параўноўваць прадметы па велічыні на вока або шляхам накладвання; развіваць увагу.

Матэрыял: фіругкі герояў казкі «Муха-пяюха».

Змест гульні

Дзеці разлядваюць плоскасныя фігуркі герояў казкі, параўноўваюць іх і раскладваюць па велічыні ў радок: хто за каго большы.

Напрыклад: воўк, заяц, вавёрка, жабка, мышка, муха. Затым дзеці расказваюць, чаму яны так размясцілі гарояў казкі.

Прыдумай слоўца або адкажы: «Які?..»

Мэта: абагачаць слоўнікавы запас прыметнікамі; развіваць кемлівасць, мысленне, мову.

Матэрыял: прадметныя карцінкі.

Змест гульні

Выхавацель паказвае дзецям прадметную карцінку, просіць назваць яе і падабраць словы, якія дапамогуць адказаць на пытанне: «Які гэта прадмет?»

Напрыклад:

– Ліса якая? (Хітрая, рыжая…).

– Мядзведзь які? (Касалапы, вялікі…).

– Заяц які? (Малы, даўгавухі…).

свернуть